Vanderlande: gevel kantoorpand speelt met elementen
De campus van de Veghelse multinational Vanderlande is met de komst van Gebouw 60 een nieuwe architectonische parel rijker. In Gebouw 60 vinden achthonderd werknemers een werkplek, bedrijfsrestaurant en vergadercentrum. De witte lamellen die de gevel sieren, zijn een vondst van architect Menno Top. “De natuur zat bij dit project altijd in mijn achterhoofd.”
Architect Menno Top van LA|Architecten
Wie voor Gebouw 60 staat, kan niet om de kenmerkende lamellenstructuur heen. Als een raster vouwen de horizontale en verticale panelen zich rondom de glasgevel. Boomkolommen die de uitkragende luifel bij het terras ondersteunen onderbreken het strakke lijnenspel. Ook is er een overdekte parkeergarage met daarop een daktuin met atletiekbaan voor het personeel. Hieraan grenzend ligt de gym. Vanderlande is een internationaal opererende onderneming die transportsystemen voor luchthavenlogistiek levert. Werknemers kunnen in het nieuwe gebouw terecht om te werken en vergaderen. Voor Menno Top van LA|Architecten geen onbekend terrein. Het architectenbureau tekende ook voor de ontwerpen van de overige gebouwen op de campus. Waaronder het hoofdkantoor. “Het moest één familie worden. Het hoofdkantoor is het beeldmerk voor het bedrijf. Vanderlande zocht nog een kleiner broertje. Het was een integrale opdracht. Dus ook het terreinontwerp, de routing op de campus, het gebouw en het interieur ontwierpen wij. Je hebt de mogelijkheid om de look en feel van de omringende gebouwen op elkaar aan te laten sluiten. Toch mocht het zijn eigenheid hebben.”
Kenmerkend voor het gebouw zijn de witte lamellen.
BREEAM Outstanding
De witte belijningen van de gevel zijn bij het hoofdkantoor gemaakt van microbeton. Op het terrein zie je hetzelfde materiaal terugkomen in de banken. Gebouw 60 heeft dezelfde belijningen maar dan uitgevoerd in aluminium. Het zijn enkele voorbeelden die die eenheid op het campusterrein kenmerken. Toch was er ook ruimte voor onderscheidende elementen. Top legt uit: “De eenheid kun je zien doordat zowel het hoofdgebouw als Gebouw 60 houten lamellenplafonds hebben. De passerelles in de buitenruimte hebben dezelfde look. De eigenheid zie je vooral terug in het interieur. Het hoofdkantoor is best zakelijk. De sfeer van een vliegveld. Dit kantoor voelt meer als een hotel. Het is veel warmer. Het is geen onbekende opdrachtgever voor ons. Hierdoor kun je meteen dieper de materie in. De bedrijfscultuur, filosofie en de wensen kennen we immers al. Er lag ook een grote ambitie op het gebied van duurzaamheid. Hier is een BREEAM Outstanding-certificaat behaald. Dat is voor een groot kantoor uniek. Dit kun je alleen bereiken als dat integraal in je gebouwontwerp opgenomen is.”
Rondom de zon
Om de BREEAM Outstanding kwalificatie te halen, is een belangrijke rol weggelegd voor de gevel. De lamellen hebben volgens Top veel meer dan alleen esthetische waarde. “De horizontale en verticale lamellen die op de gevel zitten, zijn heel belangrijk om de zoninstraling in het gebouw tegen te gaan. Op de noordoost gevel zitten vrij kleine verticale lamellen. Die werken het best om de laagstaande ochtendzon te weren. Aan de zuidkant bevinden zich de horizontale lamellen om de straling van de hoge zon tegen te gaan. Deze zijn ook dieper. Zo heb je wel het daglicht, maar niet de zonnewarmte.” Waar bij kantoorpanden vaak een gebouwdiepte van circa twintig meter gehanteerd wordt, liggen de verhoudingen bij Gebouw 60 anders. Top verklaart: “Dit gebouw beslaat veertig bij vijftig meter. Hierdoor is de verhouding gevel ten opzichte van je vloeroppervlak heel gunstig. Dat betekent dat je de gevel heel transparant kunt maken. Je hebt overal in het gebouw het gevoel dat je naar buiten kijkt. Je zit nergens weggestopt in donker hok.”
Het gebouw moest vooral een open uitstraling hebben.
Sociale duurzaamheid
Eenmaal binnen trekt het open trappenhuis meteen de aandacht. De lamellenstructuur aan de buitenzijde is binnen doorgetrokken middels houten plafondlamellen. De glazen leuningen geven het gebouw nog meer transparantie mee. Wie de blik omhoog richt, kijkt recht tegen de bovenste zevende verdieping aan. Voor het ontwerp lag er al een blauwdruk geïnspireerd op de overige gebouwen. Hierdoor beleefde Top een vliegende start. Het belangrijkste verschil bij dit ontwerp zat hem vooral op het gebied van werknemerscomfort. “Zo is er op iedere verdieping een koffiecorner die is omsloten door secundaire functies. Hier kan gepraat worden zonder dat werknemers er op de naastgelegen kantoren last van hebben. Je hoeft geen pasjes te scannen en er zijn nauwelijks tussendeuren in de gangen. Medewerkers werken in projectteams die vaak van samenstelling wisselen en in grootte kunnen verschillen. Teveel tussenwanden staan dan in de weg. Een bewuste keuze. Het gebouw moest vooral een open uitstraling hebben. Transparantie is ook een belangrijk onderdeel in de bedrijfsfilosofie. Het gebouw wordt streng beveiligd maar dat ervaar je niet.”
Koudebruggen beperken
Omdat het gebouw voor bijna 100 procent uit glas bestaat, was niet alleen het juiste kozijnprofiel van belang maar ook de aansluiting. Reynaers Aluminium speelde hier volgens Top een voorname rol in. “We wilden een kwalitatief goed kozijnprofiel. Het specifieke zit hem in de aansluiting van de lamellen en luifels op de gevel. De gevel is de thermische begrenzer van het gebouw. Alles wat je aan die gevel hangt, moet je constructief bevestigen. Maar iedere bevestiging gaat door je thermische schil en de stijlen heen. Dat zijn koudebruggen. Reynaers Aluminium heeft ons hier goed kunnen adviseren. Zij hebben alle gegevens doorberekend en onder andere gekeken naar de windbelasting. Gevelbouwer Thermo Konstrukties heeft bij de eerste besprekingen meteen de Reynaers profielen meegenomen in het proces. De kennis van dit systeem moest meteen aan tafel zitten.”
Cortenstalen kolommen in de vorm van een boom met takken op het buitenterras.
Stalen bomen
Naast het overwegend strakke en minimalistische exterieur was er ook ruimte voor wat meer creativiteit en organische vormen. Dit komt tot uiting bij de luifel van het buitenterras die grenst aan het bedrijfsrestaurant. Cortenstalen kolommen in de vorm van een boom met takken. De boomkruinen steken door ronde gaten in de uitkragende luifel. Top hierover: “Ik liet mij bij dit gebouw inspireren door de natuur. Al ligt dat er niet te dik bovenop. Dat heeft zich vertaald in die boomkolommen en daktuin boven de parkeergarage. Die geven het gebouw karakter. Dat is iets wat je er extra in wilt brengen om net het verschil te maken. Ook in de relatie tussen de luifel en gevel. Hoe staat de zon? Hoe draait hij om het gebouw heen? De kruin van een boom is gevormd naar de zon. Dat is bij dit gebouw niet anders. Op die manier is de natuur hier altijd aanwezig.”
