MCBAD/Colomer Dumont

Etopia Centre for Art and Technology

Zaragosa - Spanje - 2012

Het Etopia Centro de Arte y Tecnologia (CAT) in de Spaanse stad Zaragoza is toegankelijk en licht en tegelijkertijd solide en modern. Het is een open plek waar creatievelingen, ingenieurs en het grote publiek elkaar kunnen ontmoeten. MCBAD/ Colomer Dumont architecten ontwierp een expressief gebouw waar research, kunst, economie, communicatie, cultuur en techniek samensmelten.

Aan zijn positie in de stad zal het niet liggen. Etopia Centro de Arte y Tecnologia maakt onderdeel uit van ‘La Milla Digital’ (de Digitale Mijl), een aaneenrijging van ontwikkelingen en activiteiten op het gebied van digitale mediatechnologie, die vanuit het centrum de link leggen naar het voormalige expo-terrein. Sleutelstuk in deze sequentie is het hogesnelheidsstation Delicias. Etopia ligt daar precies tegenover en wordt ermee verbonden door een elegante hangende voetgangersbrug. Zo is dit centrum geworteld in zijn omgeving en tegelijk verbonden met de wereld.

De compositie van het gebouw weerspiegelt de behoefte aan rationaliteit die in Spanje de laatste jaren duidelijk de kop op steekt. De financiële crisis en het faillissement van verschillende uitzinnige en extravagante projecten hebben geleid tot een reflectie omtrent de vorm van de architectuur. De architecten van MCBAD hebben altijd al een voorkeur gehad voor het ontwerpen van heldere, regelmatige volumes, maar in dit geval is het resultaat ook een duidelijke weerspiegeling van de tijd die Spanje beleeft. De ingetogen materialisering maakt het complex al vanaf ver tot een duidelijke eenheid. Drie blokken van vergelijkbare proporties zijn aan elkaar gekoppeld door een plint van twee lagen, die op meerdere punten geopend is en aanhaakt op het omliggende park.

XS 68 Ramen, CW 65-EF Vliesgevels, ConceptSystem 77 Ramen en ConceptWall 50 Structureel geklemd Vliesgevels - Congress center Etopia Centre for Art and Technology gelegen in Zaragosa, Spanje

Subtiele contrasten tussen de diverse gevels

ONTMOETINGSPLEK

Binnen het gebouw zijn op 16.000 vierkante meter vloeroppervlak drie dubbelhoge ruimtes gerealiseerd. Dat maakt meteen duidelijk dat het gebouw een ontmoetingsplek is. Een open ruimte waar iedereen - van zakenman tot kunstenaar en techneut - workshops, thinktanks en trainingen kan houden, en innovatieve ideeën kan ontwikkelen en delen. Het is een platform vanaf waar startende bedrijven en ondernemers zichzelf kunnen lanceren. Om dat mogelijk te maken, zijn er voor startende bedrijven rond de entree een auditorium en een serie ruimtes beschikbaar waarvan het karakter geleidelijk verschuift van publiek toegankelijk naar meer privé. Deze flexibiliteit en informaliteit zijn bedoeld om de kruisbestuiving tussen ondernemers en het contact met mogelijke klanten te vergemakkelijken. Zo zal het sociale klimaat het economische hopelijk positief beïnvloeden.

De verschillen tussen de gevels zijn wat betreft contrasten subtiel. Twee blokken wisselen glazen elementen af met aluminium gevelpanelen, terwijl het derde blok omhuld is door een matglazen vliesgevel. De gevelelementen van alle drie de volumes hebben met elkaar gemeen dat ze overal de maat van de diverse verdiepingen aangeven. Deze modulaire vormgeving is de voornaamste oorzaak van de industriële-technologische uitstraling van het complex. Deze afbakening van de glasvlakken is de uitdrukking van een rationale en snelle uitvoering van de bouw, die met standaardoplossingen niet eenvoudig te realiseren is.

Voor dit project zijn profielen toegepast die zijn gebaseerd op het CW 65-gevelsysteem van Reynaers, met diepere inbouwafmetingen om dezelfde smalle aanzichten van 65 millimeter te behouden. Ook werd er een extra verankering opgenomen van de glaspanelen die van vloer tot vloer lopen. Uiteindelijk maakt het elegante gevelbeeld met de rustige, maar geprononceerde glasvlakken zo’n lichte indruk, dat zelfs de grotendeels dichte gevels niet hermetisch overkomen.

TOEGANKELIJK EN LICHT

Deze uitstraling van toegankelijkheid komt op de begane grond met al zijn openingen, tot zijn hoogtepunt. Dit gevoel is essentieel voor het bedrijfsimago van het Etopia, dat als creatieve broedplaats een belangrijke publieke rol te vervullen heeft. De plint bestaat daarom grotendeels uit glasvlakken, die in meer of mindere mate zonwerende elementen bevatten. Voor de bovenliggende volumes was het ook zeer belangrijk dat de kozijnen zo fijn mogelijk over zouden komen. Met dit doel is het Reynaers CS 68-HV raamprofiel toegepast, waarbij het bewegende deel van buitenaf gezien zelfs volledig wegvalt achter het vaste kozijn.

Het zou niet de eerste keer zijn dat de omgeving van een expo-terrein jaren na afloop van een evenement een treurige aanblik biedt. Er was de gemeente, als opdrachtgever van het Etopia, daarom veel aan gelegen om op deze locatie een brandpunt van activiteiten te creëren. Dat het project niet alleen voor de lokale bevolking maar ook voor iedereen die met de hogesnelheidslijn in Zaragoza aankomt, een referentie moest zijn, is evident. De combinatie van economie en kunst, van research en openheid en van industrie en creativiteit, kan tegenstrijdig overkomen, maar juist daar zal de kracht van dit centrum in moeten liggen. De architectonische expressie van het gebouw maakt dat in ieder geval mogelijk.