Architects of Invention

Lazika Municipalty

Lazika - Georgië - 2012

Het is vrij uitzonderlijk dat een stad uit slechts één gebouw bestaat. Dat is het geval in Lazika, een stad die momenteel verrijst aan de oevers van de Zwarte Zee in Georgië. Het jonge Britse en Georgische architectenbureau Architects of Invention realiseerde een stalen gemeentehuis dat bestaat uit een centrale lobby, een trouwzaal, terras en kantoren. Zo verrees uit het moeras een drijvend sculpturaal gebouw op stalen poten.

Het eerste gebouw in Lazika moest een gemeentehuis zijn, waarvandaan aan de toekomstige stadsontwikkeling kan worden gewerkt. Want Lazika moet uitgroeien tot één van de grootste steden van Georgië. Dat is althans de wens van de opdrachtgever, het ministerie van justitie in Georgië. “We wilden dichtbij zijn natuurlijke precedent blijven: de moerasrijke omgeving”, zegt Niko Japaridze, medeoprichter van Architects of Invention. “In dit soort vochtige en zompige omgevingen werden vroeger hutjes zonder fundering op palen gebouwd. Hierdoor bleven de huisjes droog en werd er van onderaf geventileerd.”

Dat was de aanleiding om een serie drijvende objecten neer te zetten die verwijzen naar de lokale architectuur in dit waterrijke gebied. Ook ‘Spatial City’ van Yona Friedman diende als inspiratiebron. De in Hongarije geboren Franse architect bouwde drijvende steden op enorme pilaren, die rond de jaren zestig van de vorige eeuw in verschillende vormen werden toegepast in grote wereldsteden. Ook in het Georgische project zien we verscheidene volumes die worden gedragen door een stalen frame dat in alle onderdelen van het ontwerp is geïntegreerd.

“De uitdaging was om een sculpturaal gebouw te realiseren dat bestond uit één materiaal. Omdat de tijdsdruk bijzonder groot was - het stadhuis van 1500 m2 werd in slechts 168 dagen opgetrokken - was geprefabriceerd staal de beste oplossing. Zo is dit het eerste gebouw in Georgië met een volledig stalen schil waarbij de bouwdelen ‘drijven’ op stalen stelten”, legt Japaridze uit. Voor de drie afzonderlijke bouwdelen, de trappen en de lift zijn echter het vliesgevelsysteem CW 50-SC en het raam- en deursysteem CS 77 gebruikt.

ConceptSystem 77 Deuren, ConceptSystem 77 Ramen en ConceptWall 50 Structureel geklemd Vliesgevels - Lazika Municipalty gelegen in Lazika, Georgië

De gebogen lijn van de trouwzaal lijkt op een hoefijzer

Onzichtbaar verbonden volumes

“Het uitgangspunt was niet de massa, maar de lege ruimte als metafoor voor de nog niet bestaande stad. De leegte, waar nog geen herinnering bestaat waartoe de massa zich kan verhouden”, zegt Japaridze. Dus in plaats van ruimte uit een bouwdeel te halen, draaiden de architecten het om: in een lege ruimte zijn bouwdelen geplaatst. De drie verschillende delen functioneren onafhankelijk van elkaar en hebben een eigen ingang vanaf de straatkant. Van binnen hebben ze een bijna onzichtbare verbinding met elkaar. Zo gaat in de verticale kolom van rood glas een lift schuil.

Wanneer je naar de onderliggende ruimte gaat, is het alsof je door een rode lens kijkt. Je ervaart meer leegte dan vaste vormen. Het eerste bouwdeel op de begane grond is de hoofdingang met een publieke functie. Het tweede bouwdeel is een trouwzaal met toegang tot een groot terras. Het derde bouwdeel ‘drijft’ twintig meter boven de grond en bestaat uit kantoren waar gewerkt wordt aan de stadsontwikkeling.

De volumes kregen een eigen ‘gezicht’ al naar gelang de hoeveelheid daglicht. Om de openbare ruimte uitnodigend te maken, wordt een maximum aan daglicht toegelaten: alle vier de muren zijn transparant. De gebogen lijn van de trouwzaal lijkt op een in het gebouw gestoken hoefijzer en geeft een zekere mate van dynamiek. “Wij zagen in dit ‘ruimteschip’ een metafoor voor de eeuwige tijd/ruimte van het huwelijk”, zeggen de architecten. De trouwzaal is een semi-transparant bouwdeel; vloer, muren en plafond zijn uit hetzelfde materiaal opgetrokken. Omdat in de bovenste laag de nadruk ligt op werken, is gekozen voor een meer gesloten massa van 35 bij 35 meter. De geperforeerde stalen platen tegen de façade van dit bouwdeel beschermen tegen de felle zon en laten ongeveer de helft van het daglicht binnen.

Zonder toekomstige projectontwikkeling zal het Lazika-gebouw een eenzame verschijning blijven aan de kust

Stalen poten in het moeras

Samen met ingenieursbureau Engenuiti werd een oplossing bedacht om de tachtig kolommen te funderen in de meest problematische bouwgrond: moeras. Met behulp van de zogenoemd ‘Structural Steel Framing Solution’ werden de poten waarop de volume rusten tot 25 meter diep in de grond ‘geschroefd’, waarbij het gebouw bestand is tegen mogelijke aardbevingen en de naar verwachting stijgende zeespiegel door de opwarming van de aarde. Met de vestiging van een internationale haven voor tankers die via de ‘Zijderoute’ van oost naar west varen, een marinebasis en een groot economisch en commercieel centrum, moet Lazika uitgroeien tot één van de grootste steden van Georgië. Maar voorlopig bestaat Lazika nog enkel uit dit eenzame maar onmiskenbaar opvallende gemeentehuis.