Natuurlijke ventilatie met geluidsreductie ook mogelijk in stedelijke verdichtingsgebieden met hoogbouw
De urbanisatie neemt toe. Steden wijzen gebieden aan voor verdichting. Hoogbouw speelt daarin een belangrijke rol. Maar hoe ga je daarbij om met natuurlijke ventilatie? Bewoners waarderen namelijk de mogelijkheid om zelf een raam open te kunnen zetten en zo de toestroom van frisse lucht te reguleren. Maar dan wel graag zonder geluidsoverlast. Daarvoor ontwikkelde Reynaers Aluminium een aantal maatwerkoplossingen waaronder een harbour fenster en een kozijn met geïntegreerd lamellenrooster.
MasterLine Harbour Fenster
Een esthetisch, dubbel raam met aan de binnenzijde en buitenzijde de mogelijkheid om een raam open te zetten en zo natuurlijk te ventileren. De positionering van de ramen ten opzichte van elkaar en de gebruikte materialen zorgen voor een flinke geluidsreductie.
MasterLine Silent Window
Raam in combinatie met geluidreducerend lamellenrooster in het verdiepte kozijn. Het raam kan opengezet worden voor natuurlijk ventileren.
MasterLine SoftTone
Parallel openend raam dat zorgt voor maximale ventilatie, terwijl de extra isolatie componenten in het raam geluid weg filteren.
Lees hieronder meer over natuurlijk en geluidsarm ventileren, geluidsoverlast, normen en regels.
Hulp nodig? Neem contact op met een van de Projectadviseurs voor ondersteuning op maat.
Geluidsoverlast
De geluiden van de stad kunnen intens zijn. Getoeter. Een passerende trein. Een stadsbus bij de halte. Verkeersherrie kan zorgen voor geluidsoverlast. Maar ook frequent geroezemoes vanaf terrassen, muziek van een festival of hard pratende buren op het balkon kunnen zorgen voor ongewenste geluiden. Die ervaren veel bewoners als hinderlijk. Vanzelfsprekend wisselt dat: wat de een als prettig ervaart, vindt de ander juist onprettig.
Door verdichting in de steden en aan de randen ervan worden steeds meer mensen geconfronteerd met aanhoudende stadsgeluiden. Die zorgen overdag en zeker ook ’s nachts voor hinder. Negeren is lastig. De geluiden stromen samen met de frisse lucht binnen bij het openzetten van een raam of deur.
Harde wind en regeninfiltratie zijn extra risico’s op grote hoogte
Een raam of deur openzetten op grote hoogte, levert bovendien veiligheidsrisico’s op. De wind is daar krachtig en kan een zuigende werking hebben. Bij regen is het voorkomen van waterinfiltratie belangrijk. Een raam openen op de 15e verdieping van een gebouw is dus niet vanzelfsprekend.
Mechanische ventilatie
Hoogbouw maakt vaak gebruik van mechanische ventilatie om de luchttoevoer en luchtafvoer in een gebouw te reguleren. Koppeling met domotica biedt daarbij mogelijkheden om de luchtkwaliteit actief te beheren. Een combinatie van mechanische ventilatie en natuurlijke ventilatie is vaak prima mogelijk en soms zelfs noodzakelijk.
Bewoners hebben een voorkeur voor natuurlijke ventilatie
Veel mensen hebben een voorkeur voor natuurlijke ventilatie. De luchtstroom met buitenlucht roept een fijn gevoel op. Een briesje dat verkoelt. Frisse lucht die tintelt in je neus. Slapen met het raam open. Maar ook als de afzuigkap het moeilijk heeft na het iets te hard aanbakken van een biefstuk: even luchten om de nare kookgeur sneller te laten verdwijnen.
Verstandig dus om bij het ontwerp van een gebouw rekening mee te houden met de behoefte aan natuurlijke ventilatie. Maar dan wel het liefst zonder geluidshinder.
Welke regels gelden er voor ventilatie?
Het verschil tussen luchten en ventileren
Luchten en ventileren zijn binnen de normen niet hetzelfde.
- Spuiventilatie (luchten):
verontreinigde binnenlucht in korte tijd (maximaal 15 minuten) uit de ruimte krijgen.- Primaire functie bij nieuwbouw (luchtverversing vindt plaats via mechanische ventilatie)
- Via de draairamen (efficiënter en aanbevolen door de kortstondige duur. Er wordt verondersteld dat niemand in dezelfde ruimte is.)
- Natuurlijke ventilatie (ventileren):
luchtverversing door direct frisse buitenlucht naar binnen te brengen voor een behaaglijk binnenklimaat 24 uur per dag.- Primaire functie bij renovatie (indien geen mechanische ventilatie) en bij nieuwbouw i.c.m. mechanische ventilatie
- Via de kiepramen
Ventilatiecapaciteit bepalen
De ventilatiecapaciteit, ook wel luchtverplaatsing genoemd, wordt weergegeven in debiet = dm3/s. Deze wordt bepaald door:
- Grootte van de opening (rekening houdend met obstakels, vormen etc.)
- Drukverschillen (door winddruk en thermisch effect, zoals luchttemperatuur):
- Weinig wind (<2 m/s) = laag drukverschil (ca. 1-2 Pa):
Natuurlijke trek bevorderen door extra opening of mechanische ventilatie - Matige/normale wind (ca. 2-4 m/s) = ideale winddruk (tot 5 Pa):
Beste situatie voor verse lucht zonder tocht - Harde wind (>5 m/s) = hoog drukverschil (>10 Pa):
Luchtstroom balanceren
- Weinig wind (<2 m/s) = laag drukverschil (ca. 1-2 Pa):
Normen volgens NEN 1087
- Er gelden specifieke ventilatie-eisen per ruimte voor spuien en luchtverversing (debiet per m2 vloeroppervlak / debiet per persoon).
- Er worden geen expliciete eisen aan windsnelheid gesteld. Die variëren afhankelijk van locatie, gebouwontwerp en weersomstandigheden.
Richtlijnen volgens NEN 1087, EPB-normen, KNMI
- Er gelden richtlijnen voor referentie windsnelheden/winddruk en minimale openingsgrootte.
- Er zijn geen richtlijnen voor ventilatie.
Gezondheids-/praktijkrichtlijnen
- Advies voor luchtverversing o.b.v. behaaglijke CO2-gehalte per ruimte.
- Uitgangspunten drukverschillen voor testen van kiepramen en roosters.
Voorbeeld gewenste ventilatiecapaciteit van een woonkamer
Onderstaand voorbeeld geeft een indicatie van de gewenste ventilatiecapaciteit:
Een woonkamer van 30 m², voor 4 personen, moet volgens de voorschriften een luchtstroming van 97,2 m3/u hebben. Praktijkrichtlijnen adviseren zelfs 120 m3/u voor een behaaglijke omgeving.
Terug naar de bewoner. Die wil graag natuurlijk ventileren zonder geluidshinder. Welke regels gelden er?
Regels om geluidsoverlast te voorkomen
Normen en eisen worden gesteld aan de geluidsbelasting van een gevel. De positie van de gevel speelt daarbij een belangrijke rol. Gaat het om een geluidluwe of dove gevel? Een geluidluwe gevel is een gevel die ten opzichte van de andere gevels van een geluidgevoelig gebouw relatief weinig wordt belast door geluid. Hoe groot de geluidsbelasting op een gevel is, kan worden gemeten in een geluidsmeting op de projectlokatie.
De volgende voorschriften zijn hierin leidend:
Geluidsniveaus volgens NEN 5077
- Grenswaardes voor geluidbelasting (dB Lden, tijdsgewogen gemiddelde over 24 uur).
- Voorkeursgrenswaarde:
geluidluwe gevel = stille zijde = geen hinder door de optredende geluidbelasting = geeft mogelijkheid tot (tijdelijk) onttrekken aan het geluid en slapen met open raam (ventilatiestand). - Grenswaarde (Ontheffingswaarde):
dove gevel = lawaaiige zijde = maximaal toegestane geluidbelasting voor woningbouw bij open raam t.b.v. gezondheid = gemeenten zijn vrij om deze waarde te verhogen (vernieuwde omgevingswet).
- Voorkeursgrenswaarde:
- Specifieke geluidniveau in verblijfsruimten (dB Lden).
Eisen volgens Omgevingswet 2024
De omgevingswet 2024 stelt geen absolute grenswaarde voor maximale geluidbelasting. Gemeenten mogen dit zelf bepalen. Vaak hanteren zij nog de uitgangspunten uit het voormalige Bouwbesluit.
Aannames volgens TA-Lärm (Duitse wet-/regelgeving) en Richtlijnen van de Gezondheidsraad
- Adviezen voor maximaal geluidniveau in verblijfsruimten zoals slaap- en woonruimten (dB (A)).
Gewenste geluidsreductie
Welke geluidsreductie is er nodig om comfortabel te wonen? De markt vraagt een reductie van 10 tot 20 dB in het geval van middelhoge tot hoge woongebouwen in de stad aan een drukke doorgaande weg en/of nabij spoorwegen.
3 oplossingen voor natuurlijke ventilatie met geluidsreductie
In samenwerking met architecten en gevelbouwers ontwikkelde Reynaers Aluminium een aantal maatwerkoplossingen die natuurlijke ventilatie mogelijk maken. De combinatie met geluidsreductie zorgt voor extra wooncomfort:
- MasterLine Harbour Fenster
- MasterLine Silent Window
- MasterLine SoftTone
MasterLine Harbour Fenster
Een harbour fenster maakt geluidsarme natuurlijke ventilatie mogelijk, ook op grote hoogte.
Hoe werkt een MasterLine Harbour Fenster?
Een MasterLine Harbour Fenster bestaat uit een dubbel kozijn. Het dubbele raamsysteem voorziet in te openen delen aan zowel de binnenzijde als buitenzijde. Als beide geopend zijn, ontstaat een luchtstroom. Akoestisch absorptiemateriaal in het kozijn zorgt voor geluidsreductie. Die kan in ventilatiestand oplopen tot 39,6 (-1; -5) dB en in gesloten toestand zelfs 55,4 (-2; -1) dB (afhankelijk van de configuratie).
De voordelen van het MasterLine Harbour Fenster* van Reynaers Aluminium
- esthetische oplossing: één gevelelement als aanzicht
- natuurlijk en geluidsarm ventileren, ook in hoogbouw
- maximale geluidsreductie in ventilatiestand: 39,6 (-1; -5) dB
- maximale geluidsreductie in gesloten toestand: 55,4 (-2; -1) dB
- opgebouwd met standaard systemen
- beide kozijnen zijn volledig te sluiten:
- Geen triple glas nodig voor specifieke thermische wensen
- Geen geluidswerend glas nodig voor specifieke akoestische wensen
- speciaal geperforeerde binnenplaat met akoestisch absorptiemateriaal
- diverse configuraties mogelijk op basis van specifieke projecteisen
- uitgebreid getest in samenwerking met SKG-IKOB
- *Let op: resultaten afhankelijk van configuratie
Maatwerk
Een harbour fenster is een projectoplossing die afhankelijk van uw wensen uitgevoerd kan worden. Een team van specialisten staat klaar om u te adviseren over de beste oplossing voor uw project.
Voorbeeld in de praktijk
Harbour Fenster in Lighthouse Eindhoven:
In samenwerking met Thermo Konstructies ontwikkelde Reynaers Aluminium een maatwerk harbour fenster dat gebruikt wordt in Lighthouse, een 109 meter hoge woontoren in de bruisende wijk Strijp S in Eindhoven.
Albert Derks, directeur Thermo Constructies: ‘’Deze oplossing bestaat uit drie draaikiepramen: één boven in de ongeïsoleerde buitenschil en twee boven elkaar in de geïsoleerde binnenschil. Door het draaikiepraam in de buitenschil én het onderste raam in de binnenschil op kiepstand te zetten, komt er frisse lucht binnen. Speciaal om het buitenraam te kunnen openen, is in de binnengevel een extra draaikiepraam aangebracht.
De frisse lucht stroomt dus naar binnen via de bovenzijde van de buitenschil en het onderste raam van de binnenschil. Met die S-bocht wordt het buitengeluid afgeschermd. De ruimte tussen de binnen- en buitenschil is voorzien van een geperforeerde aluminium beplating met steenwol erachter, die zorgt voor geluiddemping.’’
MasterLine Silent Window
MasterLine Silent Window is een raamsysteem in combinatie met een geluidreducerend lamellenrooster in het verdiepte kozijn. Het raam kan opengezet worden voor natuurlijk ventileren. De lamellen reduceren geluid.
Hoe werkt MasterLine Silent Window?
Het MasterLine Silent Window bestaat uit een extra verdiept kozijn. Dat zorgt ervoor dat er ruimte is om aan de buitenzijde van het raam een lamellenrooster te bevestigen. Zo vormen het raamkozijn en rooster één esthetisch geheel.
Staat het raam open, dan kan de frisse lucht gewoon naar binnen stromen. De vorm van de lamellen verandert de luchtstroom. Er zijn diverse mogelijkheden. Dubbele lamellen zorgen er bijvoorbeeld voor dat de luchtstroom eerst omhoog gaat en daarna naar beneden richting het raam. Dit resulteert in de geluidsreductie en dus geluidsarme en natuurlijke ventilatie.
De voordelen van het MasterLine Silent Window* van Reynaers Aluminium
- esthetische oplossing: één gevelelement als aanzicht
- natuurlijk en geluidsarm ventileren, ook in hoogbouw
- maximale geluidsreductie lamellenrooster in ventilatiestand raam:
- DAP150 -> Rw(C;Ctr) = 11(-1;-2) dB
- DAP300 -> Rw(C;Ctr) = 17(-1;-4) dB
- maximale geluidsreductie van het raam in gesloten toestand: Rw(C;Ctr) = 46(-1;-3). Dit is met glas met een waarde van 47(-2;-6)
- opgebouwd met standaard systemen
- diverse configuraties mogelijk
- geschikt voor lamellenroosters van diverse leveranciers
- uitgebreid getest in samenwerking met SKG-IKOB
*Let op: afhankelijk van configuratie
Maatwerk
MasterLine Silent Window is een maatwerkoplossing die afhankelijk van uw wensen uitgevoerd kan worden. Een team van specialisten staat klaar om u te adviseren over de beste oplossing voor uw project.
Voorbeeld in de praktijk
Temporary Art Centre in Eindhoven
Voor de renovatie van het Temporary Art Centre (TAC) in Eindhoven ontwikkelde Reynaers Aluminium in samenwerking met gevelbouwer Gruijters Aluminium een maatwerkoplossing op basis van het raam- en deursysteem MasterLine 8 Silent Window.
Het systeem werd uitgebreid getest op wind- en waterdichtheid in het testcentrum van Reynaers Aluminium op de Reynaers Campus in Duffel. Dat behaalde in de officiële test in aanwezigheid van SKG-IKOB de volgende resultaten:
Lucht: Klasse 4, 600 Pa
Water: 9A, 600 Pa
Wind: C4, 1600 Pa
MasterLine SoftTone
MasterLine SoftTone is een parallel openend raam dat zorgt voor ventilatie, terwijl de extra isolatie componenten in het raam het geluid filteren. Andere naam: een POW-raam (parallel opening window). Het raam scharniert naar buiten en blijft parallel aan het kozijn open staan. Aan 4 zijden is de opening dus gelijk en houdt geluid tegen. Absorberend materiaal in het raamkozijn zorgt voor verdere geluidsreductie.
De voordelen van MasterLine SoftTone* van Reynaers Aluminium
- esthetische oplossing: (verborgen) scharnieren maken het mogelijk het raam volledig naar buiten te duwen
- natuurlijk en geluidsarm ventileren, ook in hoogbouw
- maximale geluidsreductie in ventilatiestand: Rw(C;Ctr) = 13(-1;-3)
- maximale geluidsreductie in gesloten toestand: Rw(C;Ctr) = 42(-2;-4)
met Rw glass = 45(-2;-6)dB, Rw wall = 45dB, wall size 3900x2900mm
- diverse configuraties mogelijk
*Let op: afhankelijk van configuratie
Maatwerk
MasterLine SoftTone is een maatwerkoplossing die afhankelijk van uw wensen uitgevoerd kan worden. Een team van specialisten staat klaar om u te adviseren over de beste oplossing voor uw project.
Voorbeeld in de praktijk
Eurostaete Eindhoven
Woontoren Eurostaete in Eindhoven staat naast het Philips Stadion. Een prominente plek die de verbinding vormt tussen het Stadionkwartier in het centrum en de nieuwe bruisende stadswijken aan de rand van de stad zoals Strijp S. Een geluidsbelaste locatie bovendien. De 102 meter hoge toren is opgebouwd uit een elementgevel (ElementFacade 7). Om te kunnen ventileren is gebruik gemaakt van MasterLine SoftTone. Dit raam is in de fabriek al in de elementgevel gemonteerd. De volledige elementen zijn daarna in het gebouw geplaatst.
Advies nodig bij de invulling van uw project?
Het geveladviesteam van Reynaers Aluminium ondersteunt architecten, aannemers en gevelbouwers en bij het maken van de juiste keuzes. Ook bij maatwerkoplossingen op gebied van natuurlijk en geluidsarm ventileren.
Hulp nodig? Neem contact op met een van de Projectadviseurs. Zij helpen u graag.