- Dimitar Paskalev
Sopharma Litex Business Towers
De Sopharma Litex torens zijn in de recente geschiedenis van Sofia het eerste voorbeeld van een grootschalig project met geïntegreerde stadsplanning. Het project is een mijlpaal in de ontwikkeling van de Bulgaarse bouwmarkt. Volgens Dimitar Paskalev, de hoofdarchitect van het project, is nauw samengewerkt met de gemeente om het project zo goed mogelijk in het bestaande stedelijk weefsel te integreren en tevens rekening te houden met toekomstige plannen voor het gebied.
Ondanks de locatie net buiten het stadscentrum bevinden de torens zich op loopafstand van de metro van Sofia
De gebouwen treden hun omgeving tegemoet via de onderste twee bouwlagen, waarin winkels, restaurants, kantoren en de ingangen en de parkeervoorzieningen zijn ondergebracht. Daarnaast passen de torens naadloos bij de schaalgrootte van de stad. De locatie net buiten het stadscentrum werd gekozen om de verkeersdrukte in stedelijke gebieden, die nu reeds problematisch is, niet verder te doen toenemen. Desondanks bevinden de torens zich op loopafstand van de metro van Sofia, overeenkomstig het streven van de investeerder om Sopharma Litex torens op een zo duurzaam mogelijke wijze in het stadsbeeld op te nemen. De torens zijn een goed gedimensioneerd gebaar, dat dynamiek toevoegt aan het stadsweefsel.
De Sopharma Litex gebouwen zijn niet alleen vernuftig geïntegreerd in het stedelijk weefsel van Sofia, ze maken ook gebruik van bouwtechnologie die overal ter wereld innovatief zou zijn. Het project was een experimentele samenwerking tussen de investeerders (Sopharma en Litex), de architect (Architektonika), de geveladviseur (Dr. Helmut Koester en natuurkundig ingenieur Kiril Velkovsky), de constructeur (Kristian Neiko 90) en de gevelsysteemontwikkelaar (Reynaers).
Volgens Kiril Velkovsky bleken de torens een uitstekende symbiose tussen het streven van de architect naar een hoogwaardig, energie-efficiënt gebouw en de door Reynaers geleverde technologie, die het oorspronkelijke ontwerp ondersteunde en versterkte. Voor dit project dat 20.000 m² aan gevels omvat, werd een nieuw gevelsysteem ontwikkeld, gebaseerd op de CW 86-EF elementgevel met CS 86-HI ramen, dat voldeed aan de eisen van de investeerders om gering energieverbruik te koppelen aan een buitengewoon flexibel en comfortabel gebouw. Deze elementgevel, met een totale afmeting van 14.000 m², is gemaakt met elementen die vooraf in de fabriek werden geassembleerd en beglaasd.
De toren heeft een getrapte vorm, met treden op de 16e, 19e en 22e verdieping
De schil van het gebouw bestaat uit een dubbel beglaasde spouwgevel van Reynaers Aluminium, met in de spouw verwerkte RETROSolar-lamellen. De gevel ademt, waardoor vocht kan worden afgevoerd, maar brengt geen luchtstroming teweeg. Aan de buitenzijde is de gevel voorzien van een enkele laag transparant glas, terwijl aan de binnenkant een volledig doorzichtige laag voorgespannen dubbel glas is gebruikt. Er werden geen zonnefilters toegepast op het glas. Tussen de binnen- en buitenlaag zijn de speciaal door Köster ontworpen lamellen geplaatst.
Het ontwerp brengt een synergie teweeg tussen de systemen en de constructie van de torens, waarvan de gevels op de 16e, 19e en 22e verdieping terugspringen. Het gevelpakket staat garant voor optimale warmteoverdracht in elk seizoen. Het is reeds uitermate geschikt gebleken voor het landklimaat in Bulgarije. “Zelfs in de koude winter van 2011-2012 maakte de gevel gebruik van UV-straling om het interieur te verwarmen” zegt Dimitar Paskalev. De lamellen, gekoppeld aan het gevelpakket van Reynaers, reflecteren de UV-stralen in de zomer en gebruiken deze in de winter om te helpen het gebouw te verwarmen. Het energieverbruik van het gebouw bedroeg vorige winter 70 kWh/m² per jaar. In mildere seizoenen daalde dit tot 40 kWh/m² per jaar, terwijl het gemiddelde energieverbruik van een kantoorgebouw in Bulgarije 150-200 kWh/m² per jaar bedraagt. Het gebouw bezit het klasse A-energielabel.
Binnenaanzicht; de RETROSolarlamellen zijn zichtbaar tussen de CS 86-HI profielen
De in de Reynaers-gevel geïntegreerde RETROSolar- lamellen waren cruciaal om behalve hoge energie-efficiëntie ook een prettige werkomgeving tot stand te brengen. Ze reflecteren het daglicht zodanig dat de vertrekken worden opgeluisterd door diffuus natuurlijk licht, waardoor het gebruik van kunstlicht overdag aanzienlijk wordt beperkt. Daarnaast dringt het licht verder in het gebouw door (8-9 m in plaats van de gebruikelijke 5-6 m), wat meer bruikbare vierkante meters oplevert.
De efficiëntie van de klimaatbeheersing in het gebouw wordt tevens bevorderd door het gebruik van een Building Management Systeem (BMS), een netwerk van computers dat alle verwarmings-, verlichtings-, energie- en verspillingsprocessen in kaart brengt. Het concept, dat luistert naar de naam ‘adaptieve gevel’, omvat vijf bedrijfsregimes. Omdat de gebouwen uitgerust zijn met hun eigen weerstation dat de veranderende weersomstandigheden rapporteert, kan het systeem bepalen welke van de mogelijke scenario’s het meest effectief zal zijn. De geveloplossing werd uitgebreid getest in het Reynaers Institute en bij CSTB in Frankrijk.
Met dit systeem kan het gedrag van het gebouw in verschillende delen van het gebouw afzonderlijk worden aangepast, al naar gelang de buitentemperatuur en het gebruik van het interieur. Tegelijkertijd kunnen gebruikers het klimaat in hun kantoor rechtstreeks regelen als het gaat om verlichting, ventilatie en verwarming. Volgens de architect Paskalev is dit een van de factoren die ervoor heeft gezorgd dat huurders en gebruikers uitermate tevreden zijn over het gebouw.
Gebruikte Reynaers Aluminium systemen
- CW 86 Standard
- CW 86-EF
Partners bij dit project
Architect
- Dimitar Paskalev
Gevelbouwer
- Kristian Neiko 90 LTD
Fotograaf
- Kiril Konstantinov
Andere belanghebbende
- Sopharma Imoti JSC - Litew Tower JSC (Investors)
- TELECOMPLECT JSC / MARKAN LTD (General contractors)
- Ljubo Georgiev (Authors)
