MUSA op Katendrecht: verweven met haar omgeving

Zomer 2015 verwelkomde Musa de eerste gebruikers: de leerlingen van een middelbare school én de bewoners van 135 seniorenwoningen. De tweede school is nog in voorbereiding, deze leerlingen betreden volgend jaar hun nieuwe onderkomen. De scholen en maatschappelijke functies zijn ondergebracht in de plint. In de twee woontorens - aan de west- en zuidzijde – zijn 135 appartementen gerealiseerd.

In onderstaande korte video vertelt Tom Kuipers van diederendirrix architecten over zijn ontwerp voor Musa.

“We zijn er bovendien trots op dat we dit gebouw, sociale woningbouw met een hoog afwerkingsniveau, konden realiseren. Door de zorgvuldige uitvoering komen alle details tot hun recht. Dat geldt ook voor de buitenzijde; de wijze waarop de ramen in de gevel zijn verwerkt, de kleurschakeringen en het patroon in de gevel, en de galerij die verscholen is achter een gemetselde schijngevel.”

De robuuste uitstraling van Musa refereert aan het verleden van Katendrecht. Keulen: “Het ‘Polsgebied’ is een van de laatste herontwikkelingsgebieden op het schiereiland. Afgelopen jaren is vanaf de kop van Katendrecht gewerkt richting de Kop van Zuid. Kenmerkend in dit gebied waren de oude loodsen, een spoorwegemplacement en industriële panden. In het ontwerp wilden we die historie benadrukken. Musa moest stoer zijn en passen in haar omgeving. De bakstenen gevel draagt daaraan bij.”

De gevel meet aan de zuidkant 115 meter en het gebouw is 36 meter diep. Het heeft relatief kleine ramen. “In een grootschalige omgeving als Katendrecht moet je voorkomen dat een gebouw kneuterig wordt. Door het ‘weefpatroon’ konden we de verdiepingshoogte optisch verdubbelen. Bovendien bood het gevelmotief de mogelijkheid om de plint en de woontorens subtiel van elkaar te scheiden. Tussen de ramen van het wooncomplex bevinden zich bakstenen terwijl in de plint de penanten van beton zijn. Het weefpatroon houdt de delen bij elkaar.”

Het plaatsen van kozijnen achter de gevel vereist vakmanschap. Jan Oldekamp, technisch manager bij Alkondor, legt uit hoe hij te werk ging. “In Nederland passen we deze methode weinig toe vanwege het risico van vocht in de gevel.” Tijdens de engineeringfase is er daarom veel overleg geweest. “Uiteindelijk is bij Musa besloten om de kozijnen tegen een extra aanslagprofiel  te plaatsen. Hierdoor ontstaat drukvereffening tussen het aluminium kozijn en het houten stelkozijn.”

In onderstaande korte video vertelt Jan Bergman van gevelbouwer Alkondor over het plaatsen van de aluminium kozijnen van binnenuit.

Ondanks deze niet alledaagse plaatsingswijze vertelt Oldekamp dat dit een beproefd concept is dat zich inmiddels in meerdere projecten heeft bewezen. “Het werkt volgens een natuurkundig principe. Bij een windvlaag neemt de druk op de gevel tijdelijk toe waardoor er langs de rubberen buitenafdichting een geringe hoeveelheid vochtige lucht naar binnen kan stromen.

Door het kozijn aan de binnenkant rondom luchtdicht af te kitten, is de druk in de stelruimte gelijk aan de plaatselijke buitendruk. Daardoor komt er geen verdere luchtstroom (door het kozijn) op gang. Als de wind afneemt, zal door de overdruk - in de stelruimte van het kozijn – het eventueel binnengedrongen vocht de weg naar buiten vinden. Dit gebeurt  via kleine ontwateringsgaatjes in de aanslagflens aan de onderzijde van het kozijn.”