De Hofdame: woongebouw zonder enorme massa
Klunder Architecten wilden de enorme massa van het woongebouw De Hofdame lichter laten lijken. In de beglazing aan de balkons en terrassen mochten dan ook geen overbodige stijlen en regels zichtbaar zijn; het moesten verdiepingshoge schuifdeuren worden die de volle breedte van een woning konden overbruggen. Het ConceptPatio 96 schuifdeursysteem van Reynaers Aluminium bleek de perfecte oplossing. Rotterdam heeft grootse plannen voor de komende decennia. In maart 2007 presenteerde het college van burgemeesters en wethouders de Stadsvisie 2030. Daarin staat dat de stad, om de concurrentie van de andere grote Nederlandse en Europese steden bij te houden, een versterking beoogt van de (kennis-) economie en een aantrekkelijker woonklimaat wil creëren. In de Rotterdamse binnenstad wonen nu relatief weinig mensen: er is één bewoner op drie werknemers. In Amsterdam is dit bijvoorbeeld één op één. Daarom is in de Stadsvisie besloten om alle 56.000 nieuw geplande woningen binnen bestaand stedelijk gebied te bouwen en zo oude wijken nieuw leven in te blazen. De ontwikkeling van De Hofdame speelt hierop in. Het wooncomplex staat in het binnenstedelijke Laurenskwartier, waar in totaal vijftienhonderd nieuwe woningen zullen verrijzen in gebouwen met gemengde functies. Het project met een ander ontwerp sleepte al een aantal jaar aan. Tot de ontwikkelaar uiteindelijk bij Klunder Architecten aanklopte voor een second opinion. Zij wisten het omvangrijke programma toch op een ruimtelijke en financieel haalbare manier op de locatie onder te brengen.
Organisatie
Architect Sjoerd Berghuis legt uit dat hij en zijn collega Rien de Ruiter zich niet op de vorm, maar vooral op de organisatie van het geheel hebben geconcentreerd. “We hebben de begane grond bijvoorbeeld helemaal open gemaakt, zodat deze direct toegankelijk is vanaf de straat. En om kosten te besparen hebben we maar één ondergrondse parkeerlaag voorzien. De tweede parkeerlaag is op de eerste verdieping gesitueerd, wat meteen iets van sociale controle biedt. Maar bovenal wilden we meer diversiteit in het woningaanbod brengen en grotere buitenruimten creëren. Zoals bijvoorbeeld de binnentuin: een groene oase midden in de stad.” De volgende stap voor de architecten was grip krijgen op de omvang van het gebouw, met 231 appartementen, 345 parkeerplaatsen, 1800 m2 binnentuin en circa 2000 m2 commerciële ruimte. Het ging erom alle functies in te passen op de locatie en tegelijk de kolossale massa niet te laten domineren. Berghuis wil bewoners het gevoel geven dat zij op de begane grond al een beetje thuis komen.
Het gebouw is optisch verkleind door de bovenste drie lagen vijf meter terug te laten springen. Op deze manier volgt het gebouw de vijfentwintig meter hoge hoogtelijn van de naastgelegen Laurenskerk. Vanuit de smalle omliggende straten zie je de bovenste verdiepingen niet meer. Pas vanaf het aangrenzende marktplein ervaar je de totale hoogte van het volume – gelijk aan de nokhoogte van de kerk. De gebruikte materialen ondersteunen dit effect. De onderbouw is gemetseld, terwijl de bovenste lagen zijn uitgevoerd in glas en aluminium. Met de afwisselende compositie van de balkons hebben de architecten de schaal van de afzonderlijke woning willen benadrukken.
Optisch bedrog
Berghuis: “Bewoners mogen niet het idee hebben dat ze een nummertje achter een raam zijn. Aan de stadsgevel kun je elke woning identificeren.” En zo lijkt het gebouw inderdaad kleiner dan het totaalpakket effectief is. Maar de architecten wilden ook vooral dat het licht zou ogen. Het gebruik van veel glas, gevat in zo slank mogelijke profielen, speelt daarin een belangrijke rol. Berghuis: “We hebben de hoeken van de ingang en de bovenliggende appartementen open gemaakt, de ramen sluiten daar op elkaar aan met een kitnaad. Ook in het zicht naar de buitenruimten toe wilden we zo min mogelijk stijlen en regels. Het moesten verdiepingshoge schuifdeuren zijn en alles moest in één constructie opgelost kunnen worden. Andere leveranciers kwamen met vaste delen, die naast het schuivende deel zouden geplaatst worden. Dan krijg je weer dubbele stijlen. Met het ConceptPatio 96 systeem van Reynaers konden we de breedte van een woning met het schuivende deel in één keer overbruggen. Het resultaat is een heel luchtige constructie, echt fantastisch.” Maar Berghuis benadrukt dat behalve het beeld de prijs-kwaliteit verhouding van een product minstens zo belangrijk is. “Wij leggen een wens neer bij de aannemer. Die kijkt echter niet alleen naar de esthetiek, maar ook naar het financiële aspect. Ook wat dat betreft overtuigde Reynaers.”
Gebruikte Reynaers Aluminium systemen
- CP 96
Partners bij dit project
Gevelbouwer
- Smits Gevelbouw
Fotograaf
- Luuk Kramer
Andere belanghebbende
- Heijmans Era Ontwikkeling v.o.f. (Investors)
- Bouwcombinatie De Hofdame (Heijmans IBC Bouw/Era B (General contractors)
